Em làm hương thủ công hộ gia đình, kiểu sản xuất nhỏ nên không đăng ký giấy phép kinh doanh. Thành phần hương nhà em là bột gỗ, ngoài ra không có hóa chất gì trái luật.
Chị khách bây giờ vin vào cớ em không có giấy phép kinh doanh để bắt đền.
Xin hỏi, em có phải chịu trách nhiệm gì trong trường hợp này không? Và theo luật thì em có phải đăng ký kinh doanh không? Đến quy mô nào thì em phải đăng ký kinh doanh? Em xin cảm ơn.
Độc giả Quỳnh Hoa
Luật sư tư vấn:
Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại, người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
Khoản 2 điều này còn quy định người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Như vậy, với quy định nói trên thì pháp luật đòi hỏi giữa hành vi gây thiệt hại và hậu quả đã xảy ra phải có mối quan hệ nhân quả thì người gây thiệt hại mới phải bồi thường. Điều này có nghĩa, nếu hành vi gây thiệt hại và hậu quả không có mối liên quan gì thì không phát sinh nghĩa vụ bồi thường.
Với quy định nói trên thì có thể thấy việc nhà bạn sản xuất hương (theo phương pháp thủ công, không có hóa chất, phụ gia gây cháy) và việc đốt hương dẫn đến hỏa hoạn không có mối quan hệ nhân quả nào. Hành vi này tương tự việc sản xuất, bán dao cho người khác mà người mua dao sử dụng để gây thương tích cho người khác thì người sản xuất, bán dao không có nghĩa vụ bồi thường cho nạn nhân.
Trên thực tế, việc đốt hương quá nhiều cùng lúc (cả bó, thậm chí nhiều bó) kết hợp với thời tiết hanh khô, có gió thì việc bát hương bùng cháy dẫn đến hỏa hoạn là chuyện đương nhiên. Ở các địa điểm thờ tự khi có quá nhiều hương được đốt thì thường phải có người đi dập tắt bớt hương để đề phòng hỏa hoạn.
Về đăng ký kinh doanh, theo khoản 2 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, các trường hợp hộ kinh doanh không cần phải đăng ký kinh doanh bao gồm: Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối; người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến; người kinh doanh lưu động; người kinh doanh thời vụ; người làm dịch vụ có thu nhập thấp.
Như vậy, sản xuất hương thuộc trường hợp phải đăng ký hộ kinh doanh cá thể. Tuy nhiên, việc bạn chưa đăng ký kinh doanh là bạn sai (có lỗi) với nhà nước chứ bạn không có lỗi đối với người mua hương. Do vậy, đây cũng không phải là căn cứ phát sinh nghĩa vụ bồi thường.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty Luật Bảo An, Hà Nội
