Theo quy định tại Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 (có hiệu lực kể
từ ngày 1/1/2016), nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân
phục vụ trong Quân đội nhân dân. Thực hiện nghĩa vụ quân sự bao gồm phục
vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân.
Công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, không phân biệt dân
tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề
nghiệp, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của
Luật này.
Về độ tuổi đăng ký nghĩa vụ quân sự: công dân nam đủ 17 tuổi
trở lên, công dân nữ quy định tại khoản 2 Điều 7 của Luật này đủ 18 tuổi
trở lên phải đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định (trừ đối tượng
không được đăng ký hoặc được miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự).
Về độ tuổi gọi nhập ngũ: Công dân đủ 18 tuổi được gọi nhập
ngũ; độ tuổi gọi nhập ngũ từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi; công dân được
đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ
tuổi gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.
Công dân không thi hành nghĩa vụ quân sự thì tùy theo mức độ mà bị xử
phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể như sau:
Theo quy định tại các Điều 4, 5, 6 và 7 Nghị định 120/2013/NĐ-CP của
Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ
yếu thì hành vi không đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu đối với công dân
nam đủ 17 tuổi trong năm thuộc diện phải đăng ký nghĩa vụ quân sự bị
phạt cảnh cáo. Phạt tiền từ 200.000 đồng đến 600.000 đồng đối với hành
vi không đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, trừ trường hợp được áp dụng
hình thức cảnh cáo.
Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi không có
mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung sơ tuyển ghi trong giấy gọi
sơ tuyển thực hiện nghĩa vụ quân sự mà không có lý do chính đáng. Phạt
tiền từ 800.000 đồng đến 1.200.000 đồng đối với hành vi không có mặt
đúng thời gian hoặc địa điểm kiểm tra, khám sức khỏe ghi trong giấy gọi
kiểm tra, khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự mà không có lý do
chính đáng. Phạt tiền từ 1.500.000 đồng đến 2.500.000 đồng đối với hành
vi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung ghi trong lệnh
gọi nhập ngũ mà không có lý do chính đáng.
Ngoài ra, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định.
Theo quy định tại Điều 259 Bộ luật Hình sự về tội Tội trốn tránh nghĩa
vụ quân sự thì người nào không chấp hành đúng quy định của pháp luật về
đăng ký nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi
tập trung huấn luyện, đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị
kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt
cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ một
năm đến năm năm: tự gây thương tích hoặc tổn hại cho sức khoẻ của mình;
phạm tội trong thời chiến; lôi kéo người khác phạm tội.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty luật Bảo An, Hà Nội
Nguồn: http://vnexpress.net/tin-tuc/phap-luat/tu-van/cac-muc-phat-neu-khong-thuc-hien-nghia-vu-quan-su-3358436-p2.html